بررسی اثرات جانبی حشره کش های آبامکتین و ایمیداکلوپرید بر پارامترهای زیستی و بیوشیمیایی کفشدوزک کریپتولموس

آفت کش ها به طور گسترده برای حفاظت محصولات کشاورزی استفاده می شوند. تأثیر متقابل آفت کش ها و دشمنان طبییعی در برنامه مدیریت تلفیقی آفات نیازمند درک بیشتر چگونگی اثرگذاری حشره کش ها بر دشمنان طبیعی می باشد. در این راستا ارزیابی اثر مواد شیمیایی بر مکانیسم های مختلف رفتاری، فیزیولوژیک، مراحل مختلف زیستی حشرات تیمار شده با آفت کش ها الزامی می باشد. در این کار هدف ما مطالعه اثرات جانبی آبامکتین و ایمیداکلوپرید روی کفشدوزک cryptolaeumus mountrouzieri با استفاده از ارزیابی پارامترهای جدول زندگی و بیوشیمیایی به روش تاپیکال در شرایط آزمایشگاهی است. ابتدا آزمایش زیست سنجی انجام شد. غلظت ld50 حشرات کامل ماده و نر برای آفت کش های آبامکتین و ایمیداکلوپرید به ترتیب 23/9، 17/24، 62/7 و 55/5 پی پی ام بدست آمد. برای ارزیابی اثرات زیرکشنده دو آفت کش روی پارامترهای رشدی جمعیت از غلظت معادل ld50 استفاده شد. آزمایش ها در درجه حرارت 3±26، رطوبت نسبی 5±70 و شرایط نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. آزمایش های جدول زندگی نشان داد نرخ تولیدمثل خالص (r0) در اثر هر دو آفت کش کاهش یافت. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) در تیمار آبامکتین (0015/0±286/0) و ایمیداکلوپرید (0/0009±0/296) به طور معنی داری کمتر از شاهد (0/0006±0/44) بود. میانگین طول عمر، باروری و زادآوری در شاهد (39/1±2/102 روز،25/12±8/921 و33/10±3/747 عدد تخم) به طور معنی داری کمتر از تیمار آبامکتین (1/32±17/1 روز،5/1±41/2 و 2/46±15/5 عدد تخم) و ایمیداکلوپرید (5/73±32/5 روز،10/69±86/4 و 4/35±33/9 عدد تخم) به ترتیب است. غلظت های زیرکشنده هر دو حشره کش مقدار پروتئین، کربوهیدرات و چربی کل را در حشرات تیمار شده کاهش دادند. در این رابطه فعالیت آنزیم های پروتئاز، و بتا گلوکوزیداز (به استثناء فعالیت آلفا گلوکوزیداز) کاهش معنی داری را نشان دادند. فعالیت گلوتاتیون اس ترانسفراز در حشرات تیمار شده تغییر معنی داری نشان نداد اما فعالیت استراز فقط در حشرات ماده کاهش یافت. این نشان می دهد که میزان حساسیت حشرات ماده به سموم در هر دو حشره کش نسبت به حشرات نر افزایش می یابد. نتایج نشان می دهد که آبامکتین و ایمیداکلوپرید روی شکارگر c. montrouzieri اثر سوء داشتند و احتمالاً نمی توانند در قالب مبارزه تلفیقی جهت کنترل شپشک آرد آلود مرکبات planococcus citri مورد استفاده قرار گیرد.